Abstract:

This paper examines maintenance in times of crisis using the example of a city where critical urban infrastructure has been threatened by many actors since its inception. The city of Aktau suffers from water shortages and power outages that affect at least one part of the city every day. The infrastructure - the pipes, the sewers, the cables, the facades - has not undergone major and centralized upgrades since it was built in the late 1960s and 1970s.

The problem of aging infrastructure is common to cities in Kazakhstan and across post-socialist space, but Aktau seems to be an emblematic case. The city's infrastructure was built in the same decades, and now it is aging throughout the city. The electricity grid cannot withstand the pressure of all the modern appliances, and the water, which comes from the Caspian Sea and is desalinated as the sea level drops, is increasingly difficult to access. But the crisis is unfolding slowly, not instantaneously. The infrastructure is still functioning to a degree that it is not completely unusable.

This paper explores how actors negotiate the adequate state of infrastructure through daily maintenance. I focus on those who have to deal with the infrastructure as it slowly breaks down and falls apart - residents, authorities, experts, and maintenance workers. The study is based on 50 in-depth interviews, go-alongs, and ethnographic observations of maintenance workers at work. The data is supplemented by an analysis of laws, public speeches and hearings, and media articles. Moreover, the paper follows the approach of researchers on repair, maintenance, and care (Anand, 2017; Denis, 2019) and pays particular attention to the materiality of infrastructure.

This paper shows that rather than being in a binary state of being broken or not, infrastructures are in a state of never-ending brokenness (Martínez & Laviolette, 2019). Developing the concept of ecologies (Domínguez Rubio, 2020), it shows how material, symbolic, political, social, and economic conditions form two responses to the crisis that occur simultaneously: first, ignoring the crisis, and second, making infrastructures work.

Abstract:

Қаратау және Жаңатас - Қазақстанның оңтүстігінде орналасқан моноқалалар. Бұл қос моноқала Қаратау тауларындағы фосфориттік бассейнде фосфориттік шикізатты өндіруге және өңдеуге мамандандырылған экономикалық маңызы жоғары аймақта орналасқан. КСРО кезінде заманалы экономикалық шешімдердің бірі болып қалыптасқан өндірістік моноқалаларды әлеуметтік-экономикалық мәселелері Қазақстан Республикасы тоқсаныншы жылдары нарықтық экономикаға ауысқаннан пайда бола бастады. Кезінде тікелей Мәскеудің қолдауымен өмір сүріп келе жатқан бұл қалалардың негізгі еңбекке қабілетті халқы орыс, неміс секілді ұлт өкілдерінен құралғандықтан, құбылмалы экономикалық жағдайдағы жекешелендіру үрдісі басталған сәтте орын алған миграциялық көштің әсерінен қала құраушы өндіріс орындарында жұмыс күшінің жетіспеушілігі орын алды. Қаратау қаласында кеңес уақытында 40 мыңға жуық, Жаңатас қаласында 53 мыңдай тұрғын болса, 2022 жылы қос қаланың тұрғындарын қоса есептегенде 50 мыңнан сәл ғана асады. ҚР Статистика бюросының мәліметтеріне берілгендей, екі қала тұрғындарының да әйелдер үлесі шамамен 50%-ды құраса, 1000 адамға шаққандағы туу көрсеткіші бойынша соңғы жылдары Қаратау қаласына қарағанда Жаңатастың үлесі жоғары (23,02-26,54). 2022 жылғы жалпы өлім көрсеткіші бойынша Жаңатас қаласының көрсеткіші 6,25-ке тең болса, ал Қаратау қаласында 7,11 құраған. 2022 жылғы миграциялық мәліметтерге сүйенетін болсақ, Қаратау қаласында көші-қон сальдосы -348, ал Жаңатас қаласында -449-ті құрайды.

Енді экономикалық белсенді халықтың құрамын талдар болсақ, онда Жаңатас қаласының еңбекке жарамды халық көрсеткіші 39,76% болса, Қаратау қаласының үлесі - 42,6%. Соның ішінде, жұмыспен қамтылған халық саны бойынша қарастырар болсақ, Жаңатас қаласында статистикалық көрсеткіштер бойынша 103%-ға, ал Қаратауда 94% өсім байқалған. бұл қалалардағы жұмыспен қамтылған тұрғындардың санының артуына себепкер ретінде соңғы он жылдықта қабылданған (бірақ толық жүзеге аспаған) мемлекеттік және үкіметтік бағдарламаларды ықпалын айта аламыз. Мысалы осы бағдарламалардың нәтижесінде инфрақұрылымды жақсарту мақсатында бір Қаратау қаласының өзінде тоқсаныншы жылдары босап қалған 21 тұрғын үй қалпына келтірілсе, 2024 жылы Жаңатас қаласын толық газификациялау жоспарланған. Бұл жақсарту үрдістерінің қатарына жаңадан ашылып жатқан өндірістік жұмыс орындарын айта аламыз. Аталған жұмыстардың барлығы қала тұрғындарының санының өсуіне және аймақта Тұрақты даму мақсаттарының 9 және 11 мақсаттарын жүзеге асыруға ықпал жасайды.

Сонымен, қорытындылай келе, соңғы уақытқа дейін "депрессивті" моноқалалар тізімінде болып келген Қаратау және Жаңатас қалаларының демографиялық жағдайын талдау барысында біз керісінше сипаттағы ақпараттарды көреміз. Қала тұрғындарының арасында миграция деңгейінің жоғары болғанына қарамастан жалпы туу көрсеткішінің де жоғары екенін байқалады.