Abstract:

Günümüzde eski Türk toplumunda aile ve kadın konusu üzerine birçok çalışma bulunmaktadır. Esas olarak, sosyal tarihle uğraşan uzmanlar bu sorunu ayrıntılı olarak ele almışlar. Ancak eski Türkler üzerine yapılan klasik çalışmalarda, Göktürk toplumunda daha da statuslu olan hatun imajının daha merkezi bir yer tuttuğu izlenimi oluşmuştur. İslam öncesi dönemde kadınların önemli toplantılara (düğün) katıldığı ve büyük hükümdarın hanımlarıyla istişare ederek kararlar aldığı bilgisi kaynaklarda mevcuttur, onlarda baş kadın hatundan behsedilmektedir. Bize ulaşan yazılı kaynaklarda, eski Türk toplumunda çok eşliliğin (halk arasında) var olduğuna dair doğrudan bir işaret yoktur. Metinlerde hükümdarın ailesine mensup olan hatun dan başka kadınları, özellikle abıncı (cariye) ve yabancı prensesler de kaydedilmektedir. Ancak bu kadınlar hükümdarın baş eşi olan hatundan altda yer aldığı görülmektedir. Kısacası, Göktürkler toplumunda kadının yerinin yüksek bir statüye sahip olduğunu kaynakların verdiği bilgiler doğrulamaktadır. Kadınların Göktürk yönetici toplumunda farklı statuslerde yer aldığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: kadın, hatun, türkler, abıncı